بهترین مناطق طبیعت گردی ایران

ایران با مساحت ۱,۶۴۸,۱۹۵ کیلومتر مربع دومین کشور بزرگ خاورمیانه و هفدهمین کشور بزرگ جهان است. سرزمین پهناور ایران توپوگرافی طبیعی بسیار متنوعی را در بر می گیرد، از سواحل باشکوهی که کیلومترها امتداد دارند تا بیابان های خشک اسرارآمیز. مقایسه این جاذبه‌های طبیعی با شگفتی‌های مشابه در کشورهای دیگر نشان می‌دهد که ایران واقعاً گوهری پنهان در غرب آسیا است که تا به حال شناخته نشده است. پس از کاوش در برخی از مناطق شگفت انگیز قصد داریم ۱۰ مورد از بهترین مناطق طبیعت گردی ایران معرفی کنیم.

۱. کوه دماوند

کوه دماوند برای ایرانیان نماد شکوه بوده و از دیرباز در ادبیات و تاریخ کشور نقش بسزایی داشته و در افسانه های ایرانی بارها از آن یاد شده است. دماوند در شمال ایران قرار دارد و مرتفع ترین کوه کشور است و همچنین بلندترین آتشفشان در آسیا و خاورمیانه است. به عبارت دقیق تر، دماوند در بخش مرکزی البرز در جنوب مازندران واقع شده است. هنگامی که هوا صاف و آفتابی است از شهرهای تهران، ورامین، قم و سواحل جنوبی دریای خزر قابل رویت است.

۲. دشت لوت (کویر لوت)

کویر لوت یا دشت لوت یکی از زیباترین مناطق طبیعت گردی ایران است که در جنوب شرقی کشور قرار دارد. یکی از جاذبه های طبیعی ثبت شده در میراث جهانی یونسکو، دشت لوت است. جالب است بدانید که این منطقه یکی از گرم ترین نقاط جهان (گندم بریان) است. کویر لوت بیش از ۴۰ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد و در استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی قرار دارد.

۳. ژئوپارک قشم

جزیره قشم بزرگترین جزیره خلیج فارس با جامعه محلی بسیار مهربان و اجتماعی است که در آب و هوای نیمه گرمسیری گرم و مرطوب و در ناحیه رویشی خلیج فارس و دریای عمان واقع شده است.

این جزیره علاوه بر برخورداری از موقعیت استراتژیک خاص و مزیت های گوناگون دیگر، دارای طبیعتی متنوع و ارزشمند است که آن را تبدیل به یکی از بهترین مناطق طبیعت گردی ایران می کند. زیستگاه های ویژه، گونه های جانوری و گیاهان کمیاب، پدیده های مختلف زمین شناسی و مناظر زیبا به وفور یافت می شود.

وسعت جنگل های حرا در جزیره قشم بیش از ۱۰۰,۰۰۰ هکتار است. بر اساس ارزیابی های اولیه، در اطراف قشم و تنگه هرمز، تراکم مرجان ها و تنوع جانوری مرتبط در خلیج فارس بسیار زیاد است. (وب سایت رسمی ژئوپارک جزیره قشم)

اکثر ژئوسایت های ژئوپارک جزیره قشم حاصل حرکات زمین ساختی و تمرینات فرسایشی است. تاقدیس ها از پدیده های عمومی رشته کوه زاگرس به ویژه در جنوب ایران هستند.

۴. کوه های مریخی چابهار

کوه‌های مریخی که در ۴۰ تا ۵۰ کیلومتری شهر بندری چابهار در جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان که به موازات دریای عمان کشیده شده است، یکی از معروف ترین مناطق طبیعت گردی ایران است که در تور چابهار از آن بازدید می شود.

این کوه های مینیاتوری فوق العاده زیبا هستند و نمادی از پدیده های منحصر به فرد در علم زمین شناسی کشور به شمار می روند. در گذشته کوه های مریخی زیر انبوهی از خاک مدفون بوده و پس از گذشت زمان طولانی نمایان شدند و نقوش هندسی کوه ها بر اثر فرسایش سریع خاک ناشی از باد و باران به وجود آمده است که گویی هنرمندی ماهری آنها را تراشیده است.

۵. جزیره هرمز، جزیره رنگین کمان

جزیره هرمز، در خلیج فارس قرار دارد که با قایق به جزیره قشم متصل می شود. جزیره هرمز به دلیل داشتن خاک های رنگی بسیار زیاد، جزیره رنگین‌کمان ایران نامیده می‌شود.

جزیره هرمز دارای کوهی غنی از خاک اکسید قرمز به نام گلک است که نه تنها یک ماده معدنی ارزشمند برای مصارف صنعتی است، بلکه مردم محلی از آن به عنوان ادویه در غذاهای خود مانند سس، مربا و … استفاده می کنند. قرار گرفتن کوه در خط ساحلی، ساحل قرمز خاص و امواج قرمز دریا را به منظره ای غیرقابل دیدن تبدیل می کند. علاوه بر این، با قدم زدن در امتداد ساحل، با قسمت‌هایی مواجه می‌شوید که شن و ماسه با ترکیبات فلزی می‌درخشد، به‌ ویژه هنگام غروب یا طلوع خورشید مسحورکننده است.

۶. ترکمن صحرا، سرزمین موسیقی و اسب

ترکمن صحرا بهشت موسیقی سنتی و اسب های خارق العاده ای است که در شمال شرقی ایران قرار دارد و پدیده های طبیعی نفس گیر و تاریخی عمیق و وهم انگیز را در خود دارد که هر مسافری را مجذوب خود می کند. ترکمن صحرا در استان های گلستان و خراسان شمالی واقع شده است و منطقه وسیعی که از غرب و شمال با دریای خزر و همچنین جمهوری ترکمنستان همسایه است.

ترکمن صحرا به دلیل موقعیت جغرافیایی دارای جاذبه های طبیعی و تاریخی متنوعی است، از برج هزار ساله گنبد قابوس ثبت شده در یونسکو تا پدیده های طبیعی به نام هزار دره، گورستان سنگی اسرارآمیز و اسب های بی نظیر.

ترکمن صحرا نیز می تواند به فرهنگ غنی و موسیقی سنتی مردم ترکمن افتخار کند. صدای موسیقی خاص آنها با رنگ و طرح لباس های محلی ها تکمیل می شود و ترکیبی جادویی ایجاد می کند.

۷. جنگل های هیرکانی

جنگل‌های هیرکانی منطقه ای از جنگل های ایران را تشکیل می‌دهند که از قفقاز به سمت غرب و از مناطق نیمه بیابانی در شرق جدا می‌شود، توده‌ای جنگلی منحصربه‌فرد که از جنوب شرقی آذربایجان به سمت شرق تا استان گلستان در ایران امتداد دارد.

میراث جهانی جنگل های هیرکانی در ایران و در منطقه بوم گردی جنگل های مختلط هیرکانی خزر قرار دارد. ۸۵۰ کیلومتر در امتداد سواحل جنوبی دریای خزر امتداد دارد و حدود ۷ درصد از جنگل های هیرکانی باقی مانده در ایران را پوشش می دهد. در بسیاری از تورهای داخلی نارون اکوتور از جنگل های هیرکانی و جاذبه های آن بازدید می شود.

این میراث جهانی در سه استان (گیلان، مازندران و گلستان و بخشی از جنگل های ارسباران) است، پوشش گیاهی این جنگل‌ها بسیار نادر و کمیاب است که آن را تبدیل به یکی از جذاب ترین مناطق طبیعت گردی ایران می کند. از مهمترین گونه‌های گیاهی جنگل هیرکانی می‌توان به بلوط، راش، توسکا، انجیل، نارون، سرخدار، زبان گنجشک، نمدار، افرا و… اشاره کرد. همچنین درختان آن پهن برگ، سوزنی و ۸۰ گونه هستند.

۸. حوض سلطان، آیینه طبیعی ایران

دریاچه‌های نمک یکی از شگفت‌انگیزترین عناصر طبیعت هستند که به‌واسطه تبخیر شدید و رسوبات نمکی فراوان در منابع آبی پدید می‌آیند. کشور ایران به‌واسطه اقلیم خشک و کویری، از تعداد بسیاری از این دریاچه‌ها میزبانی می‌کند که در این میان یکی از جاهای دیدنی قم، دریاچه حوض سلطان است.

دریاچه حوض سلطان مانند آینه‌ای بزرگ در قلب ایران‌زمین است. دریاچه حوض سلطان از سطح دریا ۸۲۰ متر ارتفاع دارد که تقریبا در تمام سطح دریاچه یکسان است

۹. پارک ملی کویر

پارک ملی کویر در غرب کویر مرکزی ایران و شرق دریاچه نمک قرار دارد. مساحت آن ۴۰۰۰ کیلومتر مربع است. این پارک در ۱۲۰ کیلومتری جنوب تهران و ۱۰۰ کیلومتری شرق قم قرار دارد و در انتهای غربی یکی از دو کویر بزرگ ایران، دشت کویر (کویر بزرگ نمک) قرار دارد. سیاهکوه (کوه سیاه)، صخره ای بزرگ و نیم دایره ای شکل تقریباً در مرکز پارک قرار دارد.

پارک ملی کویر نمونه ای از اکوسیستم های بیابانی و خشک است. بارندگی اندک آن باعث پیدایش گونه های گیاهی شده است که با شرایط موجود سازگار شده و مقاومت کرده اند. گونه‌های حیات‌وحش نیز به‌طور برجسته و شگفت‌انگیزی خود را به منابع ناچیز عادت داده‌اند و حفظ آن‌ها به افزایش تعداد آنها کمک زیادی کرده است

۱۰. دریاچه مهارلو، دریاچه صورتی

این دریاچه در حدود ۳۰ کیلومتری شیراز در مسیر جاده بندرعباس قرار دارد که در عرض نیم ساعت می توان به آن رسید و امکان رانندگی تا دریاچه وجود دارد. در چندین قسمت از دریاچه مکان هایی برای قایق سواری و استفاده از مناظر زیبای آن ساخته شده است و بازدیدکنندگان می توانند از فرصت قایق سواری در این دریاچه لذت ببرند.
ابعاد این دریاچه در فصول مختلف و با توجه به میزان بارندگی متفاوت است اما تقریباً ابعاد آن را می توان حدود ۱۰ در ۶ کیلومتر در نظر گرفت.

آب دریاچه مهارلو بسیار شور است و همین عامل باعث شده یکی از نام‌های اینجا دریاچه نمک باشد. در برخی نقاط دریاچه تأسیساتی برای استخراج نمک ساخته شده است.
منبع تامین آب این دریاچه دو رودخانه فصلی و تعدادی چشمه در اطراف آن است و به همین دلیل میزان آب به شدت تحت تاثیر بارندگی منطقه است. عمق متوسط این دریاچه کم است و در لبه آن بیش از نیم متر نیست.

دریاچه مهارلو در سال های اخیر به دلیل بارندگی کم در آستانه خشک شدن بوده است اما در سال های اخیر به دلیل افزایش بارندگی تراز و عمق دریاچه به رقم قابل قبولی بازگشته است. همزمان با این اتفاق حیات جانوری این دریاچه نیز رونق گرفت و هم اکنون پرندگانی مانند فلامینگو زندگی می کنند و یا مهمان این دریاچه زیبا هستند.

کلام آخر

مناطق طبیعت گردی ایران بسیار متنوع هستند. تنوع طبیعی بالایی که در این سرزمین پهناور وجود دارد، این کشور را مستعد گردشگری در طبیعت کرده است. محیط های کویری بی نظیر، جنگل های رنگارنگ و جزایر شگفت انگیز که شاید بیشتر طبیعتگردان، با این مناطق ناآشنا باشند. به همین خاطر، در این مقاله سعی کردیم بهترین مناطق طبیعت گردی ایران را به شما معرفی کنیم.