کشور نپال تنها به خاطر جاذبه های طبیعی معروف نیست بلکه به خاطر فرهنگ خاص بودایی و جشنواره های رنگارنگ خود شناخته شده است. نپال خانه مردمانی از فرهنگ ها و قومیت های مختلف با سنت ها و جشن های متنوع است. بیشتر فستیوال هایی که در نپال جشن گرفته می‌شوند، مفاهیم مذهبی دارند و برخی از آنها هم بر اساس رویدادهای مهم اساطیر باستانی و ادبیات حماسی هستند. در این مقاله به مهم ترین جشنواره های نپال می پردازیم.
جشنواره های نپال
مردم نپال به دلیل تنوع قومی، باورها و فرهنگ‌های مختلفی دارند. با وجود این واقعیت، همگی آنها در جشنواره ها شرکت می کنند. برخی جشنواره های نپال مانند داشاین و تیهار دارای اهمیت ملی هستند. برخی نیز مانند Bisket Jatra یا Rato Machchhendranath Jatra، متعلق به سنت‌های شهرهای قدیمی دره هستند و برخی دیگر، مانند Chat، تنها توسط یک جامعه قومی خاص جشن گرفته می‌شوند.
تنوع فرهنگی بادوام نپال را می توان در قالب جشنواره های مختلف این کشور مشاهده کرد. برای نگاهی دقیق تر به آنها، در اینجا 8 فستیوال نپال را بررسی می کنیم.
1. داشاین و تیهار
بزرگترین و محبوب ترین جشنواره های نپال، داشاین و تیهار هستند. داشاین، طبق اساطیر هندو، جشن پیروزی الهه دورگا بر ماهی‌هاسورای شیطانی است، و جشن تیهار به الهه لاکسمی که خدای ثروت و رفاه در اساطیر هندو بوده است، تقدیم شده است.
اگرچه این جشنواره ها با مذاهب خاصی گره خورده اند، اما معنای نمادین آنها عمیقاً ریشه در جامعه نپال دارد. با وجود اعتقادات مذهبی موجود در جشن ها، مردم نپال از هر قومیتی با همان شادی و هیجان، داشاین و تیهار را جشن می گیرند. این دو جشن در فصل پاییز برگزار می شود و به عنوان طولانی ترین تعطیلات جشنواره ای نپال می باشد.
2. بودا جایانتی
بودا جایانتی به مناسبت تولد خداوند بودا جشن گرفته می شود. گوتام بودا در سال 623 قبل از میلاد به عنوان شاهزاده سلسله شاکیا در لومبینی متولد شد که اکنون در منطقه کاپیلواستو نپال قرار دارد. از آنجایی که نپال زادگاه بودا است، بودا جایانتی به عنوان یکی از مهمترین جشنواره های نپال می باشد.
این جشنواره در شب ماه کامل می یا ژوئن می افتد. دوستداران صلح و علاقه مندان بودا علاقه دارند در این روز فرخنده به زادگاه بودا یعنی لومبینی نپال بروند و زیارت کنند. علاوه بر این، صومعه‌های بودایی، چایتاها و گومباها به شکل زیبا تزیین می شوند و از بازدیدکنندگان متعدد در بودا جایانتی استقبال می کنند.
3. گای جاترا
ترجمه کلمه گای جاترا، جشنواره گاو می باشد. اما این جشنواره برای بزرگداشت مرگ عزیزان برگزار می شود. مردم برای رژه در خیابان آواز می خوانند، می رقصند و لباس گاو می پوشند. گای جاترا برای کاستن از حس سوگ از دست دادن یک عزیز جشن گرفته می شود.
افسانه گای جاترا به زمان سلطنت مالا در نپال برمی گردد. طبق باورهای دیرینه، هنگامی که ملکه مالا در غم از دست دادن پسرش غمگین بود، برای دلجویی از او، پادشاه به مردمی که عزیزان خود را از دست داده بودند، دستور داد تا گردهم آیند و بخ ملکه نشان دهند که او تنها نیست. از آن زمان، گای جاترا به یکی از محبوب ترین جشنواره های نپال تبدیل می شود. این جشن معمولا توسط جامعه نیواری جشن گرفته می شود اما آن را در سراسر نپال می توان مشاهده کرد.
4. جانای پورنیما یا راکشیا باندان
جانای پورنیما یکی از بزرگترین فستیوال های نپال است. مردمان هندو، پیوند مقدس (جانای) خود را در این روز مبارک ماه کامل تجدید می کنند که به همین خاطر، این جشن جانای پورنیما نامیده می شود. علاوه بر این، مردم از معابد شیوا در این جشن بازدید می کنند.
5. تیج
تیج یکی از جشن‌های نپال است که توسط زنان سراسر این کشور جشن گرفته می‌شود. به مناسبت عید تیج، زنان خود را با ساری قرمز، تیکا و النگو زینت می کنند و روزها آواز می خوانند و می رقصند. طبق آیین های سنتی، زنان متاهل به خانه پدر و مادر خود می روند و با غذاهای سنتی به نام دار جشن می گیرند.
6. شری کریشنا جانمشتامی
شری کریشنا جانمشتامی جشن تولد لرد کریشنا است. طبق اساطیر هندو، لرد کریشنا به عنوان هشتمین تجسم لرد ویشنو در نظر گرفته می‌شود که برای پایان دادن به هیولاهای عموی شیطانی خود «کانش» متولد شد.
این جشن در ماه آگوست یا سپتامبر رخ می‌دهد. لرد کریشنا خدای شیطنت است که در دوران کودکی با شکستن دیگ ها و دزدیدن کره از روستاییان شیطنت می کرد. بنابراین به مناسبت جانمشتامی مراسمی برپا می شود که دیگ کره را در ارتفاع آویزان می کنند و تیم های مختلف به نوبت دیگ را می شکنند.
7. فاگون پورنیما
فاگون پورنیما که هولی نیز نامیده می شود، از نام دیو اسطوره ای هولیکا گرفته شده است. مانند بسیاری از جشنواره های نپال، هولی نیز با اساطیر هندو پیوند دارد و آغاز پیروزی خیر بر شر را جشن میگیرند.
طبق افسانه ها، پسر جوانی به نام پرهالاد که از فداییان لرد ویشنو بود، پدرش، شاه شیاطین ماهیساسور، او را دشمن فانی می دانست. پادشاه شیطان خشمگین می شود و به خواهرش هولیکا، که دربرابر آتش ایمن بود، دستور داد تا پسرش پرلاهاد را بکشد. هولیکا روی آتشی می نشیند و پرلاهاد را در آغوش میگیرد اما خود در شعله های آتش می میرد و پرلاهاد زنده می ماند.
8. Maghe Sankranti یا Magh
Maghe Sankranti در اولین روز از ماه Magh در تقویم نپال جشن گرفته می شود. این ماه به عنوان ماه مبارک شناخته می شود که معمولاً در اواسط ژانویه آغاز می شود. این جشنواره به امید پایان فصل سرد و آغاز هوای گرمتر و روزهای بهتر جشن گرفته می شود. در این روز خانواده ها دور هم جمع می شوند تا با هم غذاهای خوشمزه بخورند.
9. ایندراجاترا
ایندراجاترا یکی از مهیج ترین فستیوال های نپال در جامعه نیواری در دره کاتماندو است. ایندراجاترا یک جشنواره هشت روزه جاترا است که در ماه سپتامبر برگزار می شود و نماد آغاز پاییز و شروع یک جشنواره یک ماهه است. ایندراجاترا همچنین جشنی برای بزرگداشت تولد خدای ایندرا است. طبق اساطیر هندو، ایندرا پادشاه بهشت می باشد.
10. ماهاشیواراتری
ماهاشیواراتری یا شب شیوا یکی از مهمترین جشن‌های نپال است. طبق اساطیر هندو، لرد شیوا یک خدای برتر است. طبق باورها در روز شیوراتری، ستارگان در موقعیتی قرار دارند که انرژی معنوی را بالا می برند. در این روز هزاران نفر از معتقدان مذهب هندو از مقدس ترین معبد هندوها، معبد پاشوپاتیناث که محافظ دره کاتماندو و نپال نیز محسوب می شود، بازدید می کنند.
منابع: Holidify
